14 Μαΐ 2009

Η σχολική ευδαιμονία

Άρθρο του Π. Κακαλέτρη στο “Βήμα Ιδεών”

Eκπαίδευση στον 21ο αιώνα. Τι έχει αλλάξει; Στο δημοτικό πλέον χρησιμοποιούμε νέα σχολικά εγχειρίδια. Ενα από τα χαρακτηριστικά αυτών είναι ότι αρχίζει η ύλη σε πολλά θέματα από πολύ νωρίτερα. Τα παιδιά θεωρούνται ικανά να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες και έτσι όλο και αυξάνονται οι απαιτήσεις που έχουμε από αυτά, ενώ παράλληλα μειώνεται ο ελεύθερος χρόνος τους. Εχει αλλάξει και η διάταξη των θρανίων, αλλά και η προσέγγιση του εκπαιδευτικού, που πλέον είναι μαθητοκεντρική και όχι δασκαλοκεντρική. Στις περισσότερες ελληνικές τάξεις τα παιδιά δουλεύουν ομαδοσυνεργατικά, παράγουν έργο το οποίο είναι προϊόν συζήτησης και αμοιβαίας ανταλλαγής απόψεων και είναι πιο δημιουργικά και αυτόνομα μέσα στο μάθημα. Ο καθένας διατηρεί πλέον έναν φάκελο εργασιών (portfolio), όπου μέσα τοποθετεί αρκετές εργασίες ατομικές και ομαδικές, από τις οποίες ως έναν βαθμό αξιολογείται.
Παρ΄ όλα αυτά, αν διαπεράσουμε τη «βιτρίνα» του εκμοντερνισμού και το «πέπλο» της εξέλιξης, αν παρακολουθήσουμε μια διδακτική ενότητα σε μια σχολική τάξη χωρίς αυτή να είναι προετοιμασμένη, θα παρατηρήσουμε ότι τα πράγματα παραμένουν παραδοσιακά, προσκολλημένα σε λογικές που επικρατούσαν αρκετά χρόνια πριν. Μια βασική παράμετρος που ξεχνά κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είναι η σχολική ευδαιμονία. Αραγε τα παιδιά μας είναι ευτυχισμένα από το σχολικό περιβάλλον που τους προσφέρουμε; Η τάξη ως χώρος εργασίας δίνει τα κατάλληλα ερεθίσματα στο παιδί του 21ου αιώνα ώστε να παρακολουθεί με ευχαρίστηση το μάθημα, να χαμογελά, να κάνει όνειρα;
Εδώ κάπου υπεισέρχονται οι νέες τεχνολογίες, στις οποίες πιστεύω αρκετά χρόνια. Θεωρώ ότι αποτελούν μέσο βελτίωσης του σχολικού περιβάλλοντος και ανάδειξης ενός νέου τρόπου μαθητικής σκέψης και ενός διαφορετικού σκεπτόμενου πολίτη. Τα παλαιότερα χρόνια στα σχολεία συνηθίζαμε να έχουμε αίθουσες Η/Υ, όπου οι μαθητές έκαναν ομαδικές εργασίες, πλοηγούνταν στο Διαδίκτυο και μάθαιναν να χρησιμοποιούν ορισμένα βασικά προγράμματα, όπως είναι ο επεξεργαστής κειμένου και τα λογιστικά φύλλα. Με αυτόν τον τρόπο όμως δεν ενσωματώναμε τον Η/Υ στη μάθηση, αλλά λειτουργούσαμε επικουρικά με λογικές που μπορούσε να πραγματοποιήσει το παιδί και εκτός σχολείου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Η/Υ είναι ένα μέσο και η αξία του εξαρτάται από τον τρόπο που το αξιοποιείς. Φέρνοντας τον Η/Υ μέσα στην τάξη σε συνδυασμό με μηχάνημα προβολής ή ακόμη καλύτερα πίνακα αφής, το μάθημα πλέον ξεφεύγει από τα στενά όρια του σχολικού εγχειριδίου. Μετατρέπεται σε μια συναρπαστική διαδικασία χωρίς προκαθορισμένα στεγανά και με τεράστιες δυνατότητες ευελιξίας στην προσέγγιση της συγκεκριμένης ύλης.

Η συνέχεια εδώ.